Resultaten

Om een relevante vragenlijst (of assessmentinstrument) op te stellen, gingen we eerst op zoek naar de mogelijke factoren (gedragsdeterminanten) die het dragen van gehoorbescherming (het gedrag) kunnen beïnvloeden. Dit deden we tijdens ons vooronderzoek bij een 10-tal industriële ondernemingen uit diverse sectoren aan de hand van (groeps)gesprekken met werknemers en preventieadviseurs. Al deze factoren brachten we onder in het Gedragswiel van het Vlaams Instituut Gezond Leven. Hieruit ontstond de vragenlijst met maar liefst een 80-tal vragen, gebundeld in verschillende categorieën (zoals draagcomfort en gebruiksgemak, communicatie, aanmoediging uit de omgeving, voorbeeldfunctie, …).

De vragenlijst werd door 925 werknemers en ploegleiders en 21 preventieadviseurs ingevuld uit 20 bedrijven van verschillende grootte en sector: kmo, GO / chemie-, bouw-, hout-, kunststof-, metaal-, textiel-, logistiek-, voedingssector en een drukkerij. 

Het antwoord hierop kan je terugvinden onder stap 1: Waarom wordt gehoorbescherming wel of niet gedragen? 

Aan de hand van statistische modellen (lineaire en ordinale regressie, CIBER-methode) werd nagegaan welke gedragsdeterminanten (gelinkt aan het Gedragswiel) het sterkst in verband staan met het doelgedrag (dragen van gehoorbescherming). Het kan gaan om een positief verband (hoe meer ze akkoord gingen met de gedragsdeterminant, hoe meer het doelgedrag stelt wordt) of een negatief verband (hoe meer ze akkoord gingen met de gedragsdeterminant, hoe minder het doelgedrag gesteld wordt).  

Voorbeeld van een positief verband: Hoe meer men aangaf dat de werkplek te luid te vinden, hoe meer werd aangegeven dat de gehoorbescherming gedragen wordt. 

Voorbeeld van negatief verband: Hoe meer men aangaf dat de gehoorbescherming in de weg zit tijdens het werk, hoe minder werd aangegeven dat de gehoorbescherming gedragen wordt. 

Uit ons onderzoek blijken 13 gedragsdeterminanten in een significant verband te staan met het doelgedrag. Het onderzoek naar de significante verbanden werd net als de andere analyses apart uitgevoerd voor groep 1 en een groep 2. Hieruit blijkt dat 11 verbanden in beide groepen significant blijken te zijn, in groep 2 werden nog eens twee extra significante gedragsdeterminanten gevonden (6C en 7, zie verder). 

Het feit dat deze gedragsdeterminanten in significant verband staan, maakt dat de kans klein is dat dit verschijnsel gebaseerd is op toeval. We verwachten dit dus niet alleen te zien binnen onze steekproef maar ook binnen de rest van de populatie (alle werknemers en ploegleiders die werken in lawaai onder dezelfde voorwaarden als onze steekproef). 

Het gaat over volgende 13 gedragsdeterminanten (sommige determinanten hielden meerdere vragen in):

Wie vulde de post-meting in?

• Afname in april-mei 2023 

• 11 bedrijven 

  • 5 uit groep 1 

  • 6 uit groep 2 

• Aantal werknemers (incl. ploegleiders): 769 (die of pre-, of post-meting of beide hebben ingevuld) 

• Mate van implementatie toepassingen:  

  • 6 bedrijven hadden toepassingen om het draaggedrag te stimuleren geïmplementeerd tussen de pre- en post-meting. 

  • 5 bedrijven hadden in mindere mate toepassingen geïmplementeerd. 

Belangrijke opmerking: op basis van de pre-test werd voor elk bedrijf een suggestieve aanpak met toepassingen uitgewerkt. Dit voorstel werd slechts 4 maanden voor de post-meting aangereikt aan de bedrijven. Deze impactmeting werd op zeer korte termijn uitgevoerd, hoewel een duurzame gedragsverandering tijd vraagt. Onderstaande resultaten moeten dus met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden.